Morgen is het 10 jaar geleden sinds de aanslagen van 11 september. Die dag stond de tijd stil in New York. De Verenigde Staten kregen een zware klap, zowel financieel met de vernieling van het World Trade Center alsook militair door de crash in het Pentagon. En laten we ook de neergestorte vlucht United 93 niet vergeten.
Waar was u?
Dit is zo’n gebeurtenis waar je voor altijd zal herinneren waar je was toen je het hoorde. Zelf zat ik op kot m’n herexamen Middeleeuwse geschiedenis te herhalen voor de daaropvolgende dag. De radio was uitzonderlijk ingesteld op een Nederlandse zender. Een DJ grapte over “rare Amerikanen” zich weer wat op de hals hadden gehaald en vliegtuigen die uit de lucht vielen. Pas enige minuten later drong het tot me door dat er wat loos was. In onze ontspanningsruimte op het gelijkvloers stond een televisie. Sommige kotgenoten zaten er gebiologeerd naar het nieuws op CNN te kijken. Ik zette me bij in de zetel. En toen zagen we het tweede vliegtuig inslaan
War on Terror
We kennen allemaal de gevolgen van 9/11. Al na enkele uren toonde men de eerste televisiebeelden van een persconferentie door Taliban. Zij boden bescherming aan Osama bin Laden, die de verantwoordelijkheid opeiste, en diens terreurgroep Al-Qaida. Nog geen maand later op 7 oktober sloegen de VS en haar bondgenoten terug met Operation Enduring Freedom, in een poging Al-Qaida in Afghanistan te vernietigen. Bin Laden werd uiteindelijk pas uitgeschakeld op 1 mei van dit jaar. De militaire operatie blijft thans voortduren onder NATO-vlag, en het geweld is ondertussen overgeslagen naar buurland Pakistan.
In 2004 slaagde de regering van George W. Bush erin een connectie te leggen tussen Al-Qaide en het regime van Saddam Hoessein in Irak. Ik zie Colin Powell nog zo voor mij, dik tegen zijn goesting de slecht onderbouwde argumentatie presenteren aan de VN Veiligheidsraad.
There can be no doubt that Saddam Hussein has biological weapons and the capability to rapidly produce more, many more. And he has the ability to dispense these lethal poisons and diseases in ways that can cause massive death and destruction.1Colin Powell, Remarks to the United Nations Security Council, 5 februari 2003.
Deze twee conflicten creëerden de welbekende ‘War on Terror’. De voorbije tien jaren zijn er helaas nog vele andere aanslagen geweest: Bali (2002), Istanboel (2003), Madrid (2004), Londen en Egypte (2005), Mumbai (2008), etc.
Het tweede drama
In de schaduw van al dat escalerende geweld vond er nog een ander drama plaats. In principe kan men deze onder eenzelfde noemer plaatsen, al zal ik ze hier afzonderlijk belichten.
Moslims
Bij de 2.977 doden van 11 september waren ook tientalen moslims. Dat detail werd vaak over het hoofd gezien door de grotere media-aandacht voor de 19 moslim kapers. Dit in combinatie met een voortdurend wantrouwen in media zorgde al gauw voor onverdraagzaamheid en racisme. Een hele bevolkingsgroep veroordelen voor de misdaden van een minderheid is bijzonder dom. In 2011 zagen we wel een brede Westerse steun voor de Arabische Lente, al heeft die vooralsnog weinig impact op de vele heersende vooroordelen.
Reddingswerkers
Meteen na de aanslagen kwam een heel apparaat van hulpverlening op gang. Brandweerlui en politieagenten waren met ter plaatse. Deze kregen al snel versterking van reddingswerkers die tussen het puin zochten naar overlevenden. Vele hulpverleners en omwonenden kregen last van ademhalingsproblemen met de bijnaam World Trade Center-hoest.
Volgens de Amerikaanse overheid was er geen gevaar voor hun gezondheid. Toenmalig burgemeester Rudy Giuliani verklaarde: “The air quality is safe and acceptable.” Maar in werkelijk hing er weldegelijk een gifwolk in de lucht: stofglas en -beton van de ingestorte torens, asbest, lood, cadmium en tonen vliegtuigbrandstof.2Anita Gates, Buildings rise from rubble while health crumbles, 11 september 2006.
Tot op de dag van vandaag ondervinden vele ‘first responders’ nog steeds medische problemen: longsymptomen, psychologische problemen, kankers. De overheid wil geen verband erkennen tussen de stoffen op Ground Zero en latere ziekteklachten. Daardoor dekt de gezondheidsverzekering van veel hulpverleners geen medische kosten. Nu nog steeds ontkent men dit verband, om toch maar geen fouten te moeten toegeven.
Vrijheden & privacy
Een ander ‘slachtoffer’ van 9/11 waren de burgerrechten. Om nieuwe aanslagen te voorkomen was er dringend nood aan betere opsporingstechnieken. Die vereisten op hun beurt een bredere informatiegaring. In 2003 werd de PATRIOT Act aangenomen, een acroniem voor: Providing Appropriate Tools Required to Intercept and Obstruct Terrorism. Klonk wel ok, maar wat hield dat zoal in? Verhoogd toezicht op uw online bezigheden, strengere controle op luchthavens, vermeende profiling van moslims, etc. Overkill, neen? Sinds haar goedkeuring in oktober 2001 werd de akte al meermaals verlengd.
Naast inperkingen van persoonlijke vrijheden kwamen ook heel wat grove schendingen van de mensenrechten aan het licht. Neem bijvoorbeeld de mensonterende mishandelingen in de Abu Graib-gevangenis in Irak. Of erger nog: de geheime uitleveringen van verdachten aan landen waar gemarteld werd zoals Syrië, Egypte en ook het Libië van Moammar Qadhafi. Dezer dagen ziet men die praktijken liever niet meer onder ogen.
En dan is er ook nog de gevangenis van Guantanamo. President Barack Obama had tijdens zijn verkiezing plannen om de gevangenis van Guantanamo te sluiten maar top op heden is daar nog maar weinig van in huis gekomen.
Verdere evolutie
Hoe de situatie verder zal evolueren kan alleen de toekomst uitwijzen. Een geleidelijke terugtrekking van troepen uit Irak zal wel gebeuren tijdens de komende jaren. Afghanistan is echter een ander geval: ofwel zal het een werk van lange adem blijken, ofwel geeft men het op wegens te duur of gewoonweg uitzichtloos.
Wat ik vooral mis in de Amerikaanse plannen voor Afghanistan en Irak is een duidelijke brug tussen invasie en “missions accomplished” aan de ene kant, en een stabiele staat aan de andere. Een overkoepelend principe van ‘nation building’ zoals dat op de Balkan gebeurde ontbreekt vooralsnog. Een interessante visie op dit probleem komt van dr. Thomas Barnett. Hij ontwikkelde een model dat net deze overgang moet vergemakkelijken. Bekijk zeker de TED Talk waarin hij dit model uit de doeken doet. Het is een aanrader wat geostrategie betreft.3Thomas Barnett, TED Talks: Thomas Barnett draws a new map for peace, februari 2005.
Wat de verloren burgerrechten betref ben ik evenmin optimistisch. Die zullen we niet gauw terugzien. Buitengewone controle op bankverrichtingen, monitoring van je gesprekken en tekstberichten, stigmatisering op basis van religie. Het verlies van privacy blijft. En dat zorgt toch wel voor een dystopisch vooruitzicht.
In je artikel staat dat de patriot act in oktober 2011 is goedgekeurd ipv 2001
Dankjewel voor je opmerkzaamheid. Ik heb het jaartal ondertussen aangepast.
het drama is de recyclage van de media om goed geld te verdienen op de kap van deze ‘herdenking’
Dat is nu eenmaal wat media doen. Neem eender welke andere ramp en je zal zien dat er wel iemand zijn boterham mee verdient.
De gezondheidsproblemen van de reddingswerkers zijn een nieuw gegeven voor me (met dank aan dS magazine) maar je analyse over de moslims en privacy deel ik al geruime tijd.
Knap stuk.
De beschrijving van die gezondheidsproblemen neem ik erbij omdat het gisteren op Radio 1 ging over die schadelijke gevolgen en alle problemen daaromtrent.
http://www.radio1.be/programmas/vandaag/first-responders-herdenken-911
Hoewel de overgrote meerderheid van de bevolking die deel uitmaken van de Arabische lente wel degelijk moslims zijn, gaat de Arabische lente eigenlijk over het zich bevrijden van het juk van een dictatuur. Ik heb dit nooit als een moslim-specifiek iets bekeken, hoewel het risico van een moslim-regime natuurlijk wel degelijk bestaat.
Je hebt gelijk dat de Arabische Lente geen zaak is van enkel moslims. Maar als je kijkt naar de landen waar deze revoluties plaatsvinden, dan zijn het wel overwegend islamitische landen. Moest er in België een revolutie komen, dan zouden we evenmin mogen spreken van een ‘christelijke opstand’.