In veel landen, waaronder België, zijn die private schulden sinds de crisis spectaculair gestegen. Dat komt omdat al deze landen zich aan de gevolgen van de financiële crisis probeerden te ontworstelen door extra geld te lenen. Het financiële systeem kan maar een beperkte mate van private schuld aan.
Het land dat het grootste gevaar vormt voor een nieuwe crisis is China. Daar is de private schuldenberg sinds 2008 met maar liefst 80% gestegen. Met bijna 210% van het BBP is die nu hoger dan in de Verenigde Staten net voor de crisis van 2008. Koppel dat aan een gigantische vastgoedzeepbel en je hebt er een dodelijke cocktails voor een nieuwe financiële crisis.
In China zijn alle grote banken staatsbanken. Als die de opdracht krijgen om de economie te ondersteunen via nog meer kredieten (en dus schulden), dan doen ze dat. En als de Chinese schuldenzeepbel echt te groot wordt, kan Peking de banken de opdrachten geven om een deel van de schulden af te schrijven. Want China is nu eenmaal een dictatuur, dan kan dat.
Geschreven door econoom Stephen Keen als “Als Europa de schulden niet wegwerkt, zal extreemrechts dat doen” in De Standaard. Als oplossing voor Europa stelt Keen voor om belastingkredieten te verlenen aan gezinnen. Daar ben ik niet helemaal mee eens, want het zou de openbare sector ondermijnen. Dan zie ik liever een wederzijdse schuldkwijtschelding tussen landen, banken en particulieren. Dat zou een enorme denkoefening zijn, maar zeker niet onmogelijk. Bijvoorbeeld: ik moet u 20 euro, jij moet mij 15 euro, dan schrappen we elk 15 euro met als resultaat dat ik u nog 5 euro moet (i.t.t. de 20 euro van ervoor). Gevolg is dat de intresten op schulden gevoelig dalen (gezien het lagere totaalbedrag), zonder oneerlijk te zijn voor leners (die alsnog terugbetaald worden).