Drie vragen over de Amerikaanse verkiezingen

Slechts vier dagen tot de cli­max van deze Amerikaanse verkiezin­gen. Woens­dag 9 novem­ber zal Bel­gië ont­wak­en met het nieuws wie de vol­gende bewon­er is van het Witte Huis: Hillary Clin­ton of Don­ald Trump. Bin­nen dit the­ma bracht De Stan­daard¹De Stan­daard, 5 en 6 novem­ber 2016. dit week­end een edi­tie waarin spe­cial­is­ten hun visie besprak­en aan de hand van drie vra­gen. Inter­es­sant genoeg om zelf eens te doen.

1. Wat heeft u het meest verrast?

Mijn eerste ervarin­gen met Amerikaanse nationale poli­tiek gaan terug tot het deba­cle tussen George W. Bush en Al Gore in 2000. Sinds­di­en volg ik de vier­jaar­lijkse voor­rondes en debat­ten.

Wat me in 2016 uit­zon­der­lijk ver­baas­de was enorme schaal van dit mediacir­cus. Het begon eigen­lijk al mid­den 2015. Vergeleken met vorige verkiezin­gen nam de echo cham­ber van poli­tieke bericht­gev­ing dit maal groteske pro­por­ties aan. Het weke­lijkse cir­cus rond ieder nieuw Trump-schan­daal. De manier waarop Clin­ton een voorkeurs­be­han­del­ing kreeg tij­dens voorverkiezin­gen en dis­cussies.

Bijvoor­beeld: toen e‑mails van de Democ­ra­tis­che par­tij uitlek­ten, die aan­toon­den hoe men Bernie Sanders’ posi­tie onder­graven heeft, werd de focus ver­schoven naar mogelijke inmeng­ing vanu­it Rus­land. Bei­de thema’s waren veron­trustend, maar Clin­ton kroopt iets te graag in deze slachtof­fer­rol. Dat kwam vreemd over. Hillary Clin­ton was immers de gedoo­d­verfde favori­et vanaf dag één.

2. Wat kunnen we leren van de Verenigde Staten?

Waarschuwin­gen. Ten eerste het grote gevaar van een polaris­erende samen­lev­ing. Tegen­stri­jdi­ge ideeën. Ver­baal mod­dergevecht. Kan­di­dat­en die elka­ar vergeleken met de duiv­el. Span­ning ten top. In Bel­gië en Europa zie je dat ook, maar meer beschaafd en min­der uit­ge­spro­ken.

Ten tweede de eli­taire poli­tiek. Zow­el Trump als Clin­ton behoren tot de eli­taire super­rijke 0,1%. Zon­der geld heb je geen invloed op poli­tiek. Al meerdere decen­nia is hun rep­re­sen­tatieve democ­ra­tie ver­gle­den richt­ing oli­garchie en plu­to­cratie. Stel je voor dat poli­tiek in Bel­gië het voor­recht is voor zak­en­mensen als Albert Frère en Mark Coucke, of oplichters als Jean-Pierre Van Rossem. In Ital­ië zagen we dit al ver­keerd aflopen met Sil­vio Berlus­coni.

Ten derde het gevaar van autori­taire regimes. Vooral Trump lijkt zijn inspi­ratie te halen bij onvri­je lan­den als Chi­na en Rus­land. Dichter bij huis zie je het effect van Hon­gar­i­je onder Vik­tor Orbán of Turk­i­je onder Erdo­gan. Het machtsver­toon in die lan­den is gebaseerd op het ver­doeze­len van eigen angst en zwak­te.

3. Veranderen deze verkiezingen uw liefde/appreciate voor de Verenigde Staten?

Momenteel zie ik de VS steeds min­der als voorvechter van democ­ra­tis­che waar­den. Niet langer unit­ed, maar eerder de Divid­ed States of Amer­i­ca. Con­ser­vatief Ameri­ka leeft in een nos­tal­gis­che droomw­ereld van weleer. De VS veran­deren, ver­st­edelijken, wor­den divers­er. Die klok kan je niet terug­draaien. Zelfs niet met een muur.