De grootste massamoordenaars uit de geschiedenis

De geschiede­nis van de men­sheid is beza­aid met ver­halen over ver­schrikke­lijke mas­samo­or­de­naars. Deze ver­halen zijn vaak onderdeel van brede, diep veron­trustende thema’s van sys­tem­a­tis­che uitroei­ing en geno­cide. Het gaat hier over acties die zo ver gaan dat ze het lev­en van meerdere mensen tegelijk weg­ne­men, soms in aan­tallen die nauwelijks te bevat­ten zijn. Hoewel de term ‘geno­cide’ extreme vor­men van mas­samo­ord omvat, kun­nen som­mige van de gevallen in deze lijst dit woord zelfs over­schri­j­den in hun omvang en wreed­heid.

De per­so­n­en die deze gruwelijke daden begaan, zijn vaak lei­ders geweest, waar­van velen een social­is­tis­che ide­olo­gie aan­hin­gen. Onder hen bevin­den zich fig­uren als Jozef Stal­in, Adolf Hitler en Mao Zedong. In deze con­text lijkt het merk­waardig, maar de ‘hoofd­pri­js’ voor de groot­ste ‘mas­samo­or­de­naar’ gaat naar een ver­rassend figu­ur, God, zoals voorgesteld in ver­schil­lende religieuze tra­di­ties.

Rang	Per­soon	Locatie	Doden
1	God	Aarde	Ontel­baar
2	Mao Zedong	Chi­na	70 miljoen
3	Adolf Hitler	Duit­s­land	40 miljoen
4	Jozef Stal­in	USSR	20 à 30 miljoen
5	Keiz­er Hiro­hi­to	Japan	8 miljoen
6	Pol Pot	Cam­bod­ja	1,5 miljoen
7	Kim Il Sung	Noord-Korea	1 à 3 miljoen
8	Leonid Brezjnev	USSR	1 miljoen
9	Jean Kam­ban­da	Rwan­da	0,5 à 1 miljoen
10	Mengis­tu Haile Mari­am	Ethiopië	100.000

Wie staat er allemaal op die lijst?

1. God

Op num­mer één staat God, die vol­gens ver­schei­dene religieuze tek­sten, met name de Bij­bel, ver­ant­wo­ordelijk is voor ontel­bare doden. De Bij­belse pla­gen en de zond­vloed zijn voor­beelden van gebeurtenis­sen waar­bij massa’s mensen het lev­en zouden hebben ver­loren.

2. Mao Zedong

De tweede plaats is voor Mao Zedong, de voor­ma­lige lei­der van de Volk­sre­pub­liek Chi­na. Mao wordt in ver­band gebracht met de dood van maar lief­st 70 miljoen mensen, voor­namelijk min­der­he­den, tij­dens zijn bewind.

3. Adolf Hitler

Adolf Hitler, de beruchte Duitse dic­ta­tor, veroorza­ak­te de dood van 40 miljoen mensen door mid­del van oor­logsvo­er­ing en de sys­tem­a­tis­che uitroei­ing van joden, zige­uners, gehand­i­capten en andere bevolk­ings­groepen. Hij neemt de derde plaats in.

4. Jozef Stalin

Jozef Stal­in, lei­der van de voor­ma­lige USSR, wordt geacht ver­ant­wo­ordelijk te zijn voor de dood van 20 tot 30 miljoen mensen. Zijn wreed­he­den omvat­ten poli­tieke exe­cuties, wrede omstandighe­den in goe­lag-strafkam­p­en en geor­gan­iseerde honger­snoden.

5. Keizer Hirohito

Keiz­er Hiro­hi­to, de voor­ma­lige lei­der van Japan, zou tij­dens de Tweede Werel­door­log ver­ant­wo­ordelijk zijn geweest voor 8 miljoen doden in bezette lan­den, waarmee hij op de vijfde plaats staat.

6. Pol Pot

Op de zes­de plaats staat Pol Pot, de voor­ma­lige lei­der van Cam­bod­ja, die naar schat­ting ver­ant­wo­ordelijk was voor de dood van 1,5 miljoen mensen die ver­honger­den of zich doo­d­w­erk­ten.

7. Kim Il Sung

Kim Il Sung, de voor­ma­lige lei­der van Noord-Korea, neemt de zevende plaats op de lijst in. Kim’s regering was bij­zon­der ondoorzichtig en stond bek­end om haar onverzettelijke stal­in­is­tis­che houd­ing. Bin­nen deze con­text wordt hij in ver­band gebracht met de honger­dood van 1 tot 3 miljoen van zijn eigen mensen. Tij­dens zijn lei­der­schap was Noord-Korea getu­ige van uit­ge­brei­de honger­snoden en voed­sel­teko­rten, deels veroorza­akt door economisch beleid en het gebrek aan inter­na­tionale hulp. Kim’s nalaten­schap bli­jft een pijn­lijk onder­w­erp, vooral voor de miljoe­nen Noord-Kore­a­nen die onder zijn bewind leden.

8. Leonid Brezjnev

De acht­ste plaats wordt ingenomen door Leonid Brezjnev, een andere voor­ma­lige lei­der van de USSR. Brezjnev’s tijd in het Krem­lin werd geken­merkt door poli­tieke sta­biliteit, maar ook door groeiende economis­che stag­natie en een ver­hoogd autori­tarisme. Buiten de gren­zen van de Sov­jet-Unie, tij­dens de Afghaanse Oor­log, veroorza­ak­te zijn mil­i­taire inter­ven­tie enorm veel leed. Onder zijn bewind stier­ven naar schat­ting 1 miljoen Afgha­nen. Deze tragis­che ster­fgevallen zijn het resul­taat van directe oor­logsvo­er­ing, maar ook van de indi­recte gevol­gen van de oor­log, zoals honger, ziek­te en gebrek aan medis­che zorg. Brezjnev’s rol in deze oor­log maakt hem tot een van de meest dodelijke lei­ders in de mod­erne geschiede­nis.

9. Jean Kambanda

Jean Kam­ban­da, de voor­ma­lige pre­mier van Rwan­da, wordt ver­ant­wo­ordelijk gehouden voor de dood van tussen de 500.000 en 1 miljoen Rwan­dezen tij­dens de Rwan­dese geno­cide in 1994, een van de meest gruwelijke episodes van etnisch geweld in de mod­erne geschiede­nis. Kam­ban­da heeft zich schuldig gemaakt aan aanzetten tot geno­cide, directe en pub­lieke oprui­ing om geno­cide te ple­gen, en medeplichtigheid aan geno­cide, waar­door hij op de negende plaats komt.

10. Mengistu Haile Mariam

Tot slot staat Mengis­tu Haile Mari­am, de voor­ma­lige lei­der van Ethiopië, op de tiende plaats. Tij­dens zijn bewind verd­we­nen er ongeveer 100.000 mensen of stier­ven ze door ver­hon­ger­ing. Mengistu’s regime, dat bek­end staat om zijn brute “Rode Terreur”-campagne, heeft tal­loze mensen­levens gekost en ein­de­loos veel leed veroorza­akt.

Besluit

Hoewel dit artikel zich con­cen­treert op de indi­viduen die ver­ant­wo­ordelijk zijn voor deze gruwelijke mis­daden, is het belan­grijk om te onthouden dat mas­samo­ord en geno­cide zelden het werk zijn van één per­soon. Deze gruwelijke daden zijn vaak het resul­taat van com­plexe sociale, poli­tieke en economis­che fac­toren, eve­nals groeps­ge­drag en de ver­sprei­d­ing van haat en angst. Dit his­torisch overzicht dient niet alleen om de indi­viduen aan te wijzen die ver­ant­wo­ordelijk zijn voor deze mis­daden, maar ook om te herin­neren aan de cat­a­stro­fale gevol­gen van onge­con­troleerde macht en onmenselijke ide­olo­gieën. We moeten leren van deze pijn­lijke geschiede­nis om te voorkomen dat deze tragedies zich in de toekomst her­halen.