Als historicus trek ik graag parallellen met vroegere periodes. Volgde je dit voorbije jaar het nieuws, dan lijkt alles wel een herhaling van wat we in 2020 meemaakten. Je kunt nog verder teruggaan in de tijd. Dat deed ook journalist Lieven Sioen, met quotes uit het boek van Britse historicus Michael Pye over de pest in Antwerpen: De gloriejaren. De gelijkenis is treffend. Een waardeoordeel laat ik aan u: is onze overheid even streng als 500 jaar geleden, of hebben sinds de renaissance niet veel bijgeleerd?
Pye’s plastisch relaas van de Antwerpse Gouden Eeuw beschrijft uitvoerig hoe ook toen de stad moest balanceren tussen het lokken van klanten en het weren van de pest. Dat deed ze met veel kwakzalverij en nog meer processies. Maar ook met decreten die opmerkelijk actueel klinken.
1513: Een verordening legde het sociale leven lam door diners voor meer dan tien gasten te verbieden.
1534: Er mocht uit en huis waar pest heerste maar één persoon naar de markt om eten te kopen.
1578: Als de pest lang duurde, werden de regels strenger. Zo mochten kinderen niet naar school. Zulke nieuwe regels waren nodig, want aan de vorige regels wordt onvoldoende de hand gehouden.
1571: Er ontstond een nieuwe markt in officiële certificaten waar mensen mee konden aantonen dat ze niet aan de dodelijke ziekte leden. Vandaag heet dat en Covid Safe Ticket.
Bron: Lieven Sioen, Dwalen, falen en balen, in: De Standaard, 30 december 2021, p. 2. Foto: Sebastian Steveniers.
