Weblogger Sabbah uit Bahrein bezocht begin dit jaar het Rijksmuseum in het voor hem verre Amsterdam. Naast werken van Jacob van Ruysdael, Frans Hals, en Johannes Vermeer kan je er tevens het overbekende schilderij De Nachtwacht van Rembrandt van Rijn terugvinden.
De Nachtwacht
(© Sabbah. Let ook op het schattige koppel rechtsonder.)
De Nachtwacht is de naam die het grote publiek geeft aan het bekendste schilderij van Rembrandt van Rijn. Rembrandt schilderde het van 1640 tot 1642. De officiële naam luidt: De compagnie van kapitein Frans Banning Cocq en luitenant Willem van Ruytenburgh maakt zich gereed om uit te marcheren.
De compagnie van Frans Banning Cocq was een van de schutterscompagnieën van Amsterdam. Vanaf het eind van de 16e eeuw had elke stadswijk in Amsterdam zo’n compagnie, die was onderverdeeld in vier korporaalschappen. De schutterscompagnieën waren met de verdediging van de stad belast. Aan het hoofd van elke compagnie stonden een kapitein, en diens plaatsvervangende luitenant. Verder kende elke compagnie een vaandeldrager.
Kapitein Frans Banning Cocq geeft zijn luitenant Willem van Ruytenburgh een wenk; de schutters demonstreren het vullen van een musket met kruit (de in het rood geklede man links), het afvuren (de man achter Frans Banning Cocq), en het schoonblazen van een musket (de man achter de linkerschouder van Willem van Ruytenburgh); de tamboer staat klaar om een roffel in te zetten; sommige schutters zijn in een druk gesprek verwikkeld en lijken niet in de gaten te hebben dat ze worden geschilderd. Het geheel wekt de indruk van een momentopname — zeer ongewoon voor die tijd.
Rembrandt heeft het enorme doek waarschijnlijk in een galerij op de binnenplaats van zijn woning geschilderd. Toen hij klaar was, voegde hij op verzoek van de schutters een schild toe, met de namen van de 18 schutters die hadden meebetaald.
Ik was dus die foto’s van goede vriend Sabbah aan het bekijken toen ik zijn volgende foto van dit schilderij tegenkwam.
Magere Compagnie
(© Sabbah. What you lookin’ at?!)
Het ligt misschien aan mijn slechte ogen, maar die twee figuren in het midden lijken ontzettend op de hoofdpersonages op de bekendere versie hierboven. Dat witte pak, die zwarte met z’n rode sjerp. Beide werken hangen samen in kamer 12, maar ze zijn niet van dezelfde schilder. Het is Frans Hals die de basis schilderde en Pieter Codde die het in 1637 afwerkte. De oorspronkelijke naam was Portret van de compagnie van kapitein Reinier Reael, maar Jan van Dijk vond de figuren er zo dun uitzien dat hij het de Magere Compagnie noemde en sindsdien 1670 draagt het dus die zaal.
Ik was wel al eens in Amsterdam, maar het Rijksmuseum zijn we toen niet gaan bezoeken. Om de een of andere reden was het toen net gesloten. Volgende keer wil ik wel eens binnenspringen, en dan bekijk ik zeker ook eens dit minder bekende en toch oudere ‘broertje’.