Op Nederland 2 maakten ze er blijkbaar een leuk programma van. Tijdens het voorprogramma gebruikten ze citaten uit een tekst uit 64 v.Chr. van Quintus Tullius Cicero aan zijn broer en consul Marcus Tullius Cicero, waarin aan deze laatste advies wordt gegeven over hoe hij de verkiezingen moet winnen. Tegelijkertijd werd getoond hoe politici tegenwoordig nog steeds op een gelijkaardige manier te werk gaan. Uit de geschiedenis kan je zoveel leren. (Leren uit andermans fouten is dan weer iets anders.) Het is drie over drie, ze beginnen er aan, in een zaal die er uitziet als een arena. Hieronder vindt u mijn indrukken van wat er tijdens het debat gezegd werd.
(Het debat gaat beginnen, de ‘startposities’ worden ingenomen)
Buitenlandse Zaken
Q1 @ Kerry: Waarom wordt u flip-flop-Kerry genoemd?
Kerry: Bush heeft niets positiefs te zeggen en gaat mij daarom ondergraven. Door Bush gaat het slecht met de economie, ik wil dat verbeteren.
Bush: Kerry is eerst zus en dan weer zo, bijvoorbeeld: Saddam Hoessein is eerst een gevaar en dan weer niet. Dat is verwarrend. Kerry kiest wat hem het beste uitkomt.
Q2 @ Bush: Waarom viel u Irak aan?
Bush: Het was een preventieve oorlog in het licht van 9/11. Kerry stemde trouwens voor de oorlog. Saddam Hoessein was een bedreiging omdat hij massavernietigingswapens aan Al-Queda zou geven. Saddam Hoessein was een uniek geval in onze wereld en nu hij weg is, is de wereld veiliger.
Kerry: De wereld is juist onveiliger dan voor deze Tweede Golfoorlog. Bush heeft gewoon niks positiefs te zeggen en dus valt hij mij aan. Ik zou eerst bondgenoten hebben gezocht. Bush verloor het veel belangrijkere Noord-Korea uit het oog.
Bush: De sancties van de Verenigde Naties (VN) konden Saddam Hoessein niet konden onder druk zetten. De VN was dus ineffectief.
Kerry: De VN waren daar om naar massavernietigingswapens te zoeken en er is ondertussen bewezen dat die wapens er niet waren.
Q3 @ Kerry: Zou u de troepen uit Irak terugtrekken?
Kerry: Zeker niet, want er heerst daar nu chaos. Ik wil een heel ander beleid voeren t.o.v. het huidige wanbeleid. Ik zou bondgenoten aanspreken (vb. NATO) in plaats van hen af te wijzen omdat ze in het begin niet mee aanvielen.
Bush: [Bush valt Kerry aan, verspreekt zich, verwijst naar Tony Blair en Silvio Berlusconi.]
Kerry: De oorlog in Afghanistan was er een om de juiste redenen en die in Irak was dat niet.
Bush: Kerry dacht ook dat Irak massavernietigingswapens bezat.
Q4 @ Bush: Vele mensen in andere landen zijn gekant tegen de Verenigde Staten. Wat gaat u daar aan doen?
Bush: De Verenigde Staten zijn een geweldig land. De anderen begrijpen ons gewoon niet (vb. USSR in het verleden). Ik steun Israël omdat Yasser Arafat onbetrouwbaar is. Ik steun het Internationaal Strafhof in Den Haag niet want dat is illegaal. We hebben 30 landen in onze coalitie dus niet iedereen is tegen ons.
Kerry: Bush zal dit niet oplossen. Sinds zijn vorige verkiezingscampagne heeft hij al zoveel beloften gebroken. Van mij had Hans Blix in Irak mogen voortwerken.
Bush: Ik had de juiste strategie om Irak te veroveren.
Kerry: Met een leger kan je een land veroveren, maar om vrede te brengen is dat niet genoeg. Bondgenoten zijn noodzakelijk als we willen slagen.
(De ‘Coalition of the Willing’, bij het begin van de oorlog in Irak.)
Q5 @ Kerry: Wat zou u doen om de dreiging van het Iraanse atoomprogramma aan te pakken?
Kerry: Bush heeft dat probleem laten groeien, en hij heeft ook Noord-Korea uit het oog verloren. De Verenigde Staten waren veiliger vóór Bush aan de macht kwam. We hebben onze bondgenoten nodig om al deze problemen te kunnen oplossen. Aan het tempo dat Bush dit doet zal dat 16 jaar duren. Ik wil dit reeds in 4 jaar oplossen met een groots programma.
Bush: [Lacht.] Saddam hoessein misleidde de inspecteurs. Wat Kerry zegt is helemaal verkeerd. Het probleem met Noord-Korea is de schuld van Bill Clinton.
Q6 @ Bush: Hoe kan u het leger in stand houden zonder de dienstplicht in te voeren?
Bush: Er zal geen dienstplicht komen want er zijn genoeg vrijwilligers en ook voldoende financiën. Technologie is tegenwoordig belangrijker dan manschappen. We voeren grote veranderingen door (vb. speciale wapens in Zuid-Korea plaatsen en troepen terugtrekken, idem in Europa). Ik wil ook meer onbemande voertuigen inzetten (vb. de Predator).
Kerry: Ook ik zal geen dienstplicht invoeren. Voor mijn beleid kan ik trouwens terugvallen op de steun van een hele resem hoge militaire functionarissen. Wegens het slechte beleid van Bush zijn onze soldaten onderbetaald. Ik zal 40.000 extra troepen inzetten om hun gezamenlijke last te verlichten. Dit zal lukken door het sluiten van coalities.
Bush: [Wil antwoorden, maar mag niet van de moderator.] Wij hebben al de steun van Engeland, Italië en Polen — in totaal 30 landen.
Kerry: En ondertussen zijn er ook acht landen die deze coalitie reeds hebben verlaten. Een echte coalitie is het niet want 90% van de kosten worden gedragen door de Verenigde Staten.
Q7 @ Kerry: Waarom zijn er volgens u, sinds 9/11, geen aanslagen meer geweest op Amerikaans grondgebied?
Kerry: Bush maakt iedereen bang door te zeggen dat er zeker nog een aanslag zal komen. We moeten ongetwijfeld voor veiligheid blijven zorgen, maar ik kan dat beter. Inlichtingen verzamelen en samenwerking met andere landen is uitermate belangrijk om veiligheid te garanderen. Ik zal de grenzen strenger controleren, wat Bush nu niet doet: vb. 95% van de containers die de Verenigde Staten binnenkomen worden niet onderzocht; handbagage op vliegtuigen wordt gescand maar gewone bagage niet; onze kerncentrales worden niet genoeg beveiligd.
Bush: Ik heb het budget voor onze nationale veiligheid opgetrokken van 10 naar 30 miljard dollar, maar we moeten nog steeds goed blijven opletten. Wij moeten allemaal ons best blijven doen. Onze Patriot Act werkt goed. Kerry heeft een verkeerde kijk op de wereld.
Kerry: Terroristen kennen geen genade en ik zal alles doen om ze te pakken.
Bush: “We hebben een geduchte tegenstander.” Ik zal voor veiligheid zorgen door overal vrijheid te verspreiden zoals in Afghanistan en Irak.
(De kandidaten luisteren naar een vraag uit het publiek.)
Binnelandse Zaken
Q8 @ Bush: Waarom blokkeert u de invoer van goedkopere geneesmiddelen uit Canada?
Bush: Dat is uit veiligheidsoverwegingen, om de bevolking van de Verenigde Staten te beschermen. We kunnen nooit weten of die geneesmiddelen misschien niet uit de Derde Wereld komen. Ik ben echter wel bereid om onderzoek naar generische geneesmiddelen te steunen. De ouderen in de Verenigde Staten zullen een korting krijgen op hun geneesmiddelen. Die korting zal er zijn tegen 2006.
Kerry: Vier jaar geleden, hier op deze plek, vond Bush het importeren van geneesmiddelen Canada een goed idee. Het voorstel geraakte door de Senaat maar Bush heeft het toch nog geblokkeerd. Bush staat duidelijk aan de kant van de grote bedrijven, terwijl ik vecht voor onze middenklasse.
Bush: Bill Clinton heeft dat ook zo gedaan. Kerry heeft nooit actief en constructief meegewerkt aan de gezondheidszorg.
Kerry: Ik heb heel hard en goed aan de gezondheidszorg gewerkt. Wij als Democraten hebben zelfs gezorgd voor evenwicht in ons nationale budget.
Q9 @ Kerry: John Edwards heeft als advocaat de gezondheidszorg vervolgd. Waarom kiest u hem dan als running mate?
Kerry: Bush heeft het slecht gedaan wat betreft de gezondheidszorg. Ik heb plannen die dat allemaal zullen verbeteren, zodat we een betaalbare gezondheidszorg krijgen. Daarvoor zal ik de rijken méér en de armen minder belasten.
Bush: Kerry is meest linkse senator van allemaal. Hij zal iedereen belasten in plaats van alleen de rijken. Kerry wil dat de overheid de volledige gezondheidszorg regelt.
Kerry: Bush wil iedereen bang maken. En hij heeft voor een gigantisch begrotingstekort gezorgd. Dat is veel erger.
Bush: Kerry heeft in de Senaat bijna niets gedaan voor de gezondheidszorg.
Q10 @ Bush: De conservatieven hebben de meerderheid in het bestuur. We zitten met een enorm begrotingstekort. Waarom is uw plan beter dan dat van John Kerry?
Bush: Dat tekort is er door de recente recessie, de koersdaling, en omdat onze oorlog geld kost. Ik wil dat tekort onder controle brengen. Iedereen krijgt van mij een belastingsverlaging.
Kerry: Bush begon met het allergrootste overschot op de begroting ooit, en nu zitten we met het allergrootste tekort. Er zijn nog nooit zoveel banen verloren gegaan. En toch hebben de 1% rijksten een belastingverlaging gekregen van 89 miljard dollar.
Bush: Het is het Congres dat teveel uitgeeft. Die koersdaling was trouwens al bezig toen ik president werd. Dankzij mijn belastingverlaging was er maar een heel korte recessie.
Kerry: Bush beloofde ons 5,4 miljoen banen maar verloor er 1,6 miljoen. Bush gaf financiële steun aan Enron, een zeer verkeerde keuze.
(Jaarlijks tekort of overschot op het budget van de VS, 1961-nu in miljarden USD.)
Q11 @ Kerry: Wilt u hier en nu beloven dat u de families die minder dan $200.000/jaar verdienen echt niet meer zal belasten?
Kerry: Ik zal die groep zeker niet extra belasten. Ik zal de kinderbijslag verhogen, er komen meer studiebeurzen, goedkopere gezondheidszorg, … Om deze klus te klaren heb ik de juiste mensen aan boord. Bush heeft meer uitgegeven dan er binnenkwam. En wat betreft de mensen die meer dan $200.000/jaar verdienen: zij zullen terugkeren naar dezelfde fiscale toestand als onder president Bill Clinton.
Bush: Kerry is ongeloofwaardig. Hij zal de belastingen juist wel verhogen. Hij zal zijn beloftes breken omdat hij niet genoeg geld zal hebben. Hierdoor zal hij toch hogere belastingen moeten invoeren. Het zijn juist lage belastingen die een stimulans zijn voor de economie. Ik heb het laatste jaar 1,9 miljoen nieuwe banen gemaakt.
Kerry: We moeten een oplossing vinden voor de kapitaalvlucht naar bijvoorbeeld Bermuda.
Bush: Kerry heeft in zijn 20 jaar in de Senaat altijd voor de invoering van hogere belastingen gestemd. Kerry is de meest linkse senator van allemaal. Hij zal de belastingen zeker verhogen voor iedereen.
Q12 @ Bush: Wat gaat u doen om het milieu te verbeteren?
Bush: Er komen hogere belastingen op diesel, meer parken in grote steden, minder giftige stoffen in onze lucht (-70%), meer natuurreservaten en meer bosbescherming in het westen van de Verenigde Staten, want dat is een gevaarlijk gebied voor vuur door slecht overheidsbeleid. Nieuwe technologie zal alles veranderen (vb. gebruik van milieuvriendelijke, “groene” steenkool in energiecentrales).
Kerry: Bush droomt. Deze regering is een van de slechtste voor het milieu. De lucht is vuiler dan 4 jaar geleden. Bush heeft zich teruggetrokken uit het Kyoto-akkoord en gelooft niet in de opwarming van de Aarde.
Bush: Het Kyoto-akkoord zou ons banen gekost hebben. Ik hoef niet per se vriendjes te zijn met Europa.
Kerry: Bush heeft het Kyoto-akkoord gewoon opgegeven in plaats van te willen samenwerken. Dit is een van de redenen waarom andere landen zo negatief staan tegenover de Verenigde Staten.
Q13 @ Kerry: Is ons huidig welvaartsniveau houdbaar zonder de economie te benadelen?
Kerry: Ik zal steun verlenen aan bedrijven die er voor kiezen in de Verenigde Staten te blijven. Ik wil de gezondheidszorg beveiligen, kosten verlagen en onze kinderen beschermen. Bush heeft hier geen plan voor. Ik wil onderwijs bezorgen aan alle kinderen waardoor wij als land competitiever worden. We moeten onafhankelijker worden op vlak van energie, los van de olie uit het Midden Oosten.
Bush: Ik ga dat doen door kleine bedrijven te helpen door ze minder te belasten, minder overheidsbemoeienis met minder regels, betere energie. Ik wil onze lage belastingen behouden. Kerry zijn plan tegen outsourcing werkt niet.
Kerry: We kunnen niet alle outsourcing stoppen. Ongeveer 96% van de kleine bedrijven zullen geen last hebben van mijn belastingverhoging voor zij die meer dan $200.00/jaar verdienen. Bush profiteert daar zelf van want hij bezit een klein houtbedrijf.
Bush: [Doet lollig, lacht Kerry uit.] Heb ik een houtbedrijf? [Kijkt naar de moderator.] He, moet jij wat hout hebben? [Lacht.]
Q14 @ Bush: Waarom heeft de Patriot Act onze rechten beperkt?
Bush: We hebben helemaal niet minder rechten. De president moet onze vrijheden beschermen. De Patriot Act dient om ons te beschermen tegen terrorisme en criminaliteit, de Patriot Act bevordert de communicatie tussen politie, FBI en CIA. De Patriot Act is noodzakelijk.
Kerry: Veel mensen zijn bezorgd om Patriot Act. Ik ken iemand die 8 maanden in voorhechtenis heeft gezeten. Huiszoekingen zijn mogelijk zonder reden. Betere communicatie in de ordehandhaving is belangrijk, maar onze grondwettelijke rechten beperken kan niet.
Q15 @ Kerry: Bent u bereid te stemmen tegen het gebruik van embryonale (menselijke) stamcellen om mensen te genezen?
Kerry: Dat is een moeilijke vraag. Het onderzoek zou vele mensen kunnen genezen. Het onderzoek en gebruik van embryonale stamcellen moet mogelijk zijn maar wel op een ethische manier. Bush heeft ervoor gezorgd dat dit nu niet kan.
Bush: Om aan embryonale stamcellen te komen moeten we eerst leven kapotmaken. Toch stemde ik ervoor omdat ik hoop aldus nieuwe geneesmiddelen te vinden. Geld voor onderzoek vrijmaken is goed, want wetenschap is inderdaad belangrijk. Maar we mogen onze ethiek niet vergeten. Daarom moeten we niet teveel investeren.
Kerry: Bush beperkt de onderzoeksmogelijkheden, terwijl ik het onderzoek zal steunen.
Bush: Ik wil niet nog meer leven vernietigen.
Q16 @ Bush: Wie zou u voorstellen om in het hooggerechtshof te zetelen?
Bush: Dat zeg ik niet, dat weet ik niet. Liefst iemand die onpartijdig is en de grondwet naleeft. Ook iemand die respect heeft voor God. [Brabbelt.] Ik zou “constructionisten” kiezen.
Kerry: Bush zei eerder: “We hebben conservatieve rechters nodig.” Ik wil geen democratische of conservatieve rechter. Aan rechters moet je niet kunnen zien van welke partij ze zijn.
Q17 @ Kerry: Zal u belastinggeld gebruiken om abortus te steunen?
Kerry: Respect voor het leven is belangrijk. Ik zelf ben een gelovig katholiek. Maar ik kan mijn eigen geloof niet opleggen aan anderen. De mens is zelf verantwoordelijk Als president moet ik iedereen vertegenwoordigen en dus keuzes maken. Daarom moet abortus mogelijk blijven voor mensen die het moeilijk hebben, als preventief middel tegen bijvoorbeeld AIDS.
Bush: Ik begrijo niet goed wat Kerry zei. “Abortus is een afschuwelijke praktijk.” Kerry wil abortus duidelijk niet verbieden. Ik vind dat elk kind beschermd moet worden. Ik vind ook dat we adoptie moeten vergemakkelijken in plaats van abortus te promoten.
Kerry: Het is niet zo zwart-wit als Bush zegt. Bush stelt het te simpel voor.
Bush: Kerry stemde tegen het verbod op abortus en dus is zijn keuze duidelijk.
Q18 @ Bush: Noem 3 fouten die u heeft gemaakt tijdens uw bewind en leg uit hoe u die hebt opgelost.
Bush: Er worden altijd fouten gemaakt in tijd van oorlog. De mens maakt nu eenmaal fouten. Onze aanval op Afghanistan en Irak was echter geen fout, dat bevestigt het Duelfer-rapport. Massavernietigingswapens zijn onze grootste bedreiging. Daarnaast ben ik van mening dat de belastingverlaging [voor de rijken] niet slecht was, en dat enkele van mijn benoemingen helemaal niet slecht waren.
Kerry: Het was een kolossale fout van Bush om geen coalitie te bouwen. Hij had de onderzoekers hun gang moeten laten gaan, en oorlog pas als laatste redmiddel mogen gebruiken. Bush dacht niet na en handelde ondoordacht. Onze soldaten zijn nu gewond omdat ze slecht zijn uitgerust.
Bush: Saddam Hoessein was een bedreiging en zou er anders nog zijn.
Kerry: Bush pakt het verkeerd aan.
Slotbeschouwingen
Kerry: Wij zijn allebei mannen met een sterke overtuigen, maar we hebben elk een andere visie. De Verenigde Staten zijn het sterkste binnen een alliantie (cf. Eisenhower, Kennedy, Reagan). Ik zal de terroristen opjagen en voor het gerecht slepen. Ik heb een plan om Irak uit put te helpen, om ziektekosten in toom te houden, om het milieu te verbeteren. Ik zeg u dat Amerika’s beste dagen nog moeten nog komen, en ik wil jullie graag leiden.
Bush: De belangrijkste vraag is: wie kan ons leiden? Gedurende tijden van oorlog heeft ons land een sterke president nodig. We hebben samen veel meegemaakt, zijn samen een oorlog begonnen, maakten vele schanddaden mee (vb. Enron). Ik heb 1,9 miljoen nieuwe banen gecreëerd, verlaagde de belastingen, en verminderde de [economische] regelgeving. De wereld is nu wel veiliger maar nog niet veilig genoeg. Onze belangrijkste missie is de massavernietigingswapens weghouden van terroristen. Straks zijn er voor het eerst vrije verkiezingen in Afghanistan en Irak. “God bless.”
Nabeschouwing
Achteraf vonden de Nederlandse commentatoren dat George W. Bush de winnaar was van dit debat: hij sprak simplistisch, was dynamischer, hij was gewoon beter dan de eerste keer. John Kerry vertelde volgens hen teveel. Ik deel de mening van Nederland 3 niet. Kerry had duidelijk meer kennis ter zake en hij zette Bush soms voor schut met feitenkennis. Er waren enkele kansen op scherpe respons maar die lieten de kandidaten ongebruikt. Het zal misschien aan de spanning hebben gelegen. Een volledige transcriptie van dit debat kunt u trouwens vinden bij de BBC (pdf) en CNN (html).
Op 18 oktober krijgen we in Arizona het laatste debat. En binnen iets meer dan drie weken, op 2 november, zijn er de echte presidentsverkiezingen. Wie het gaat worden weet ik nog niet. Beide kandidaten liggen te dicht bij elkaar om dat nu al te zeggen.
Laat een reactie achter